Tác hại của thế giới thối não đối với trẻ em?
Gần đây đi đâu cũng thấy tụi trẻ con lâu lâu lại: tung tung sa hur, bánh mì ram ram tài lộc quá lớn, Cappuccino Assassino, Ballerina Cappuccina, Tralalero Tralala, Bombardiro Crocodilo, Brr Brr Patapim, Chimpanzini Bananini
Đây là gì vậy, đây tên các nhân vật trong thế giới thối não, đang lan rộng trên TikTok, Instagram Reels và YouTube Shorts. Những video chỉ vài giây, ghép hình ảnh do AI tạo với giọng lồng tiếng “giả Ý”, đã trao cho khán giả một vũ trụ các nhân vật Brain Rot dị hợm, hài hước và gây nghiện. Thời trang Pando sẽ cung cấp cái nhìn toàn cảnh: Brainrot là gì, lý do bùng nổ, và tác hại đối với trẻ em như nào?
Brain Rots là gì và vì sao nó lại Viral khắp mạng xã hội?
Thuật ngữ brain rot vốn để chỉ trạng thái “não bị mục” khi con người tiêu thụ quá nhiều nội dung vô nghĩa. Từ cuối năm 2024, cộng đồng sáng tạo meme đã “nhân hóa” khái niệm này thành một loạt clip siêu thực: các sinh vật lai giữa động vật, đồ vật, món ăn, vũ khí, mang tên kiểu Ý, đi kèm nhịp điệu lặp. Đoạn video đầu tiên lan truyền chóng mặt xoay quanh Tralalero Tralala – con cá mập ba chân mang giày thể thao, đăng lên TikTok đầu năm 2025.
Điểm khác biệt khiến Brainrot bùng nổ:
- Hình ảnh tạo hoàn toàn bằng AI, cố ý “sai” về giải phẫu, tỷ lệ nhưng lại bắt mắt.
- Âm thanh ngắn, ngân nga, lặp có chủ ý, khiến người xem vô thức ghi nhớ.
- Cộng đồng remix liên tục: đổi nhạc, thêm nhân vật, sáng tác truyện nền (lore) mới. Vũ trụ Brainrot vì thế phình to không giới hạn.
Không ít chuyên gia giáo dục ví các nhân vật Brain Rot như “đồ ăn nhanh kỹ thuật số” – giải trí tức thời song có thể gây mệt mỏi nhận thức nếu xem quá nhiều. Dù vậy, hiệu ứng lan tỏa của nó vẫn khó phủ nhận: điều cực kỳ phi lý nhưng lại rất hợp gu hài hước siêu thực của Gen Z và Gen Alpha.
Các kiểu nhân vật Brainrot
Tùy cách sáng tạo, các nhân vật Brain Rot thường rơi vào một hoặc kết hợp nhiều nhóm:
- Lai động vật – đồ vật: Ví dụ: cá sấu – máy bay, khỉ – cây, voi – xương rồng.
- Đồ ăn – vũ khí: Ví dụ: tách cà phê cầm katana, bánh Panettone lai ngựa chiến.
- Thần thoại pha hiện đại: Ví dụ: cá mập mang sneaker, khỉ‑robot, thằn lằn hoa quả du hành vũ trụ.
- Biểu tượng văn hóa được “Ý hóa”: Ví dụ: trống sahur Ramadan, bò không gian đội vòng sao Thổ.
Nhờ cấu trúc ngôn ngữ “pseudo‑Italian” (đuôi -ini, -ello, -issimo) kết hợp chant vần, khán giả dễ bắt chước và biến hóa. Lớp học hay sân trường bỗng vang những cụm “Bombardiro Crocodilo” hoặc “Ballerina Cappuccina” chẳng mang nghĩa rõ ràng nhưng đủ để mọi người phá lên cười.
Mọi trò chơi đều là mục đích giải trí nhưng nếu xem nhiều không có kiểm soát nhất là với trẻ em thì sẽ để lại những hậu quả khôn lường. Ngày nay khi các phụ huynh bận rộn với công việc hàng ngày, trẻ tan học về sớm, một số trẻ đi học thêm đi chơi, nhưng với nhiều trẻ những thời gian nghỉ ngơi hay cuối tuần chúng ko biết làm gì thì thế giới thế não lại thu hút chúng, khi trẻ em xem quá nhiều hoặc xem ko có sự quản lý giám sát của người lớn về nội dụng và thời gian thì sẽ để lại những hậu quả gì?
Chị M(Hà Nội) chia sẻ, gần đây con trai lớn 10 tuổi nhàchị học hành mất tâm trung, cảm xúc thất thường do xem quá nhiều video ngắn trên mạng và thế giới thối não nên chị đã ngắt kết nối tivi, cất điều khiển tivi đi, không cho con xem nữa, và quan sát thấy con học hành cải thiện và tâm trạng ổn định hơn.
“Thế giới thối não” là cách nói ẩn dụ để chỉ môi trường thông tin tiêu cực, nhiễu loạn, đầy nội dung bạo lực, tục tĩu, phản cảm, hoặc những thông tin gây nhiễu loạn nhận thức. Khi trẻ em tiếp xúc quá nhiều với môi trường này, tác hại có thể rất nghiêm trọng về tâm lý, hành vi và nhận thức. Cụ thể:
1. Tác động về phát triển trí não
- Trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 12 tuổi, não bộ đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Thường xuyên tiếp nhận thông tin xấu, tiêu cực sẽ:
- Gây mất tập trung, giảm khả năng học tập, khó tiếp thu kiến thức tích cực.
- Ảnh hưởng đến khả năng tư duy logic, lập luận, khiến trẻ phản ứng theo cảm xúc nhiều hơn.
- Kích thích vùng cảm xúc và hạnh phúc nhân tạo (dopamine) gây nghiện, giảm khả năng chịu đựng, kiên nhẫn.
2. Tác động về hành vi
- Bạo lực và hung hăng: Trẻ mô phỏng hành vi xấu, bạo lực trên mạng hoặc phim ảnh.
- Hành vi lệch chuẩn: Nói tục, coi thường quy tắc xã hội, hành vi phản cảm hoặc bắt chước hành vi tiêu cực.
- Thói quen xấu: Lười vận động, nghiện thiết bị điện tử, khó ngủ, ăn uống thất thường.
3. Tác động về cảm xúc và tâm lý
- Lo âu, sợ hãi, căng thẳng: Nội dung tiêu cực khiến trẻ cảm thấy thế giới nguy hiểm, thiếu an toàn.
- Mất tự tin, tự ti: So sánh với hình ảnh ảo, thần tượng tiêu cực hoặc thông tin phi thực tế.
- Khả năng kiểm soát cảm xúc kém: Trẻ dễ nóng giận, cáu kỉnh hoặc thất vọng khi không đạt được điều muốn.
4. Tác động lâu dài
- Hình thành nhân cách lệch lạc: Trẻ tin vào các giá trị sai lệch, thiếu đạo đức, dễ bị ảnh hưởng bởi “văn hóa xấu”.
- Khó hòa nhập xã hội: Trẻ khó xây dựng kỹ năng giao tiếp, biết đặt mình vào người khác.
- Nguy cơ nghiện công nghệ, mạng xã hội: Tìm kiếm “giải trí nhanh” thay vì học tập hoặc rèn luyện bản thân.
5. Các yếu tố làm tăng tác hại
- Trẻ tiếp xúc thường xuyên, không được kiểm soát.
- Nội dung mang tính câu view, sốc, bạo lực, tục tĩu.
- Thiếu sự hướng dẫn, giải thích của phụ huynh hoặc người lớn.
6. Giải pháp giảm tác hại
- Kiểm soát thời gian sử dụng thiết bị, mạng xã hội.
- Chọn lọc nội dung phù hợp lứa tuổi (giải trí, giáo dục, văn hóa lành mạnh).
- Thảo luận với trẻ về nội dung tiêu cực, giải thích đúng – sai, hướng dẫn kỹ năng phản biện.
- Khuyến khích hoạt động ngoài trời, đọc sách, chơi cùng bạn bè, rèn luyện thể chất.
